Đạo Phật có câu “Không bệnh tật là tài sản vô cùng quí báu” (Arogayā paramālābhā). Con người từ xưa mới đều tìm mọi cách để bảo vệ chính mình khỏi bệnh tật, nạn tai để được sống lâu hưởng thụ. Nhưng cách thực hành thì mỗi trường phái, mỗi mỗi người có phương thức khác nhau, kể cả cách nhìn nhận, không muốn tuân thủ, chấp nhận theo sự thật mà cơ thể con người đang tồn tại. Hiểu rõ cách làm việc của cơ thể và tạo thuận lợi cho cơ thể kéo dài sự làm việc trong môi trường và theo đúng khả năng của chúng là một trong những cách làm có thể đem lại kết quả rất tốt cho mỗi chúng ta.

Mỗi cơ quan trong cơ thể đều có những khoảng thời gian hoạt động và nghỉ ngơi khác nhau. Nếu như hay thức quá khuya hoặc không hiểu rõ nó thì sẽ làm đảo lộn cơ chế hoạt động sinh lý của cơ thể, từ đó sẽ gây ra các loại bệnh tật. Đức Phật biết được qui tắc làm việc của cơ thể con người nên ngài đã thực hành (Buddhakicca – Phật sự 5 điều) * và truyền dạy vào sinh hoạt của Phật tử từ hơn 2,500 năm qua. Y khoa và khoa học cũng đã chứng minh điều đó:

+ Từ 19h – 21h là thời gian của cơ tim, khoảng này là một thành phần quan trọng trong hoạt động của tim nói riêng và là thời gian hoạt động của hệ tuần hoàn máu nói chung. Đoạn 19h, nhiệt độ cơ thể tăng lên tối đa, người bị bệnh ngoài da phải để ý trong thời gian này.

+ Từ 21 – 23h là quãng thời gian của hệ miễn dịch (bạch cầu lymph) bài độc (đào thải chất độc), lúc này nên ở trạng thái yên tĩnh, hành thiền hoặc nghe âm nhạc thư giãn, nghe Pháp thoại. Đức Phật dành thời gian từ 19h đến 23h này thuyết Pháp, nói chuyện, ban giáo huấn cho Tăng chúng.

+ Từ 23h – 1h sáng là quãng thời gian bài độc của gan, quá trình này diễn ra trong khi cơ thể đang ngủ say. Khoảng thời gian này thường chỉ có chư thiên từ các cõi trời xuống trần gian để vấn đạo Đức Phật hoặc các Bậc Đại Trưởng lão có công hạnh, đạo hạnh thâm sâu.

+ Từ 1h – 3h sáng là thời gian bài độc của mật, cũng cần thực hiện trong giấc ngủ say. Chỉ có Đức Phật và các vị hành thiền thức vào lúc này mà không ảnh hưởng sức khỏe vì các ngài đã làm chủ được hoạt động tâm sinh lý nhờ loại hoocmon đặc biệt! Những ai mơ mộng vào giai đoạn 23h – 3h này thì có xác suất chính xác cao hơn khoảng thời gian khác do khả năng dễ được chư thiên mách bảo.

+ Từ 0h – 4h sáng là thời gian tủy sống tạo máu, cần phải ngủ say, không nên thức khuya. Đức Phật cũng sẽ nghiêng lưng nghỉ ngơi chốc lát vào tàn canh này.

+ Từ 3h – 5h sáng là thời gian bài độc của phổi. Cũng chính là lý do tại sao mà người đang mắc bệnh ho lại hay ho dữ dội vào lúc này, bởi hoạt động bài độc đã chạy đến phổi. Vì thế, không nên dùng thuốc chống ho để tránh gây cản trở việc đào thải các chất cặn bã trong người vào lúc này. Chư Tăng, Phật tử thường thức dậy tụng kinh sáng vào khoản thời gian này. Thức dậy sớm như chư Tăng để tập thể dục cho phổi bằng cách hít thở không khí trong lành, tụng kinh… Đức Phật cũng biết là sau khi tụng kinh, hành thiền, có ai phát khởi tâm đạo và phước tuệ vững mạnh hay không để Ngài đến tế độ. Tuy nhiên, một số người có thói quen xấu khi thức dậy phải hút thuốc để khỏi nhạt miệng là thói quen vô cùng độc hại cho phổi!

+ Từ 5h – 7h là khoảng thời gian ruột già bài độc, cho nên cần đi vệ sinh vào lúc này. Đi vệ sinh để xả chất thối, chất độc trong người ra, nếu không, qua thời gian này, cơ thể sẽ hút nước và thức ăn ở đây trở lại (trong đó là độc tố dư thừa cần thải). Nước tiểu để lâu bên trong có thể đóng cặn thành sỏi. Một trong những phương pháp kích thích sự đào thải chất dư thừa độc hại trong cơ thể là người ta hay uống nước ấm sau khi ngủ dậy hoặc uống trà nhạt… để giúp việc đại tiện được thuận lợi hơn.

+ Từ 7h – 9h là lúc ruột non hấp thụ chất dinh dưỡng nhiều nhất, nên cần phải ăn sáng. Những người đang phải trị bệnh tốt nhất ăn sớm hơn, từ trước 6h sáng, còn với người ăn dưỡng sinh thì ăn trước 7h sáng. Những người không ăn sáng cần thay đổi thói quen xấu này, dù có đợi đến 9, 10h mới ăn cũng tốt hơn là không ăn. Chư Tăng hệ phái Phật giáo Theravāda sẽ đi khất thực giờ này để ăn sáng mà không ăn chiều và tối cũng là lý do đó.

+ Từ 9h – 11h là thời gian của lá lách và tuyến tụy. Lá lách hoạt động như hệ thống miễn dịch của cơ thể. Lá lách loại bỏ máu đỏ xấu đi, còn tuyến tụy sản xuất enzyme giúp tiêu hóa thức ăn trong ruột non. Cơ thể năng nổ và rất tích cực khoảng thời gian này sẽ thuận lợi cho lá lách và tụy làm việc. Không chỉ có Phật giáo mà các trường học, công sở cũng tích cực hoạt động vào khung thời gian này.

+ Từ 11h – 13h là thời gian của tim. Là cơ quan có chức năng quan trọng nhất, bơm máu và chất dinh dưỡng cho não và đi khắp cơ thể. Giai đoạn này, huyết áp sẽ tăng lên đáng kể, những người có triệu chứng rối loạn tuần hoàn máu hoặc nhịp tim sẽ đổ mồ hôi rất nhiều và cảm thấy nóng nảy. Chư Tăng sẽ chọn dùng trưa vào thời điểm này để nghỉ ngơi dưới bóng cây mát mẻ, hoặc trong hang động hoặc bên bờ sông… (như chuyện ngài Assaji thọ thực, chư Tăng độ ngọ) để tim hoạt động thoải mái, giảm nhiệt độ, nghỉ trưa dành năng lượng cho tim làm việc.

+ Từ 13h – 15h là thời điểm ruột non tiêu hóa và hấp thu thức ăn. Nếu không ăn trưa hoặc ăn không vừa đủ sẽ cảm thấy đói và khó chịu. Người ta thường ăn vặt là vậy.

+ Từ 15h – 17h là thời gian bàng quang lưu trữ nước được lọc qua từ thận. 17h tim mạch và cơ bắp trong cơ thể cứng rắn mạnh mẽ phù hợp với việc tập thể dục, làm cặn bã trôi chảy thuận lợi, bài tiết ra ngoài qua mồ hôi.

+ Từ 17h – 19h là thời điểm của thận lọc chất thải từ máu và làm cân bằng sinh lý trong cơ thể. Đoạn 18h, huyết áp tăng cao, nên uống nhiều nước sạch (không uống nước đá) và không nên ngủ trong thời gian này (Làm cho cơ thể khó ngủ vào ban đêm). Các chùa thường tổ chức cho chư Tăng tụng kinh chiều và hành thiền vào thời gian này để giúp họ điều hòa huyết áp. Đồng thời có những thứ nước sinh tố (gọi là Atthabana – có 8 loại) mà Đức Phật cho phép dùng vào buổi tối, một phần cung cấp thêm nước cho cơ thể.

Chúng ta sẽ nhận thấy một điều quan trọng nữa là từ sau 15h trở đi cho tới khuya, các bộ phận tiêu hóa không làm việc. Trong Phật giáo, chư Tăng và Phật tử giữ giới không ăn tối là một chứng minh rằng cơ thể không cần thiết chất dinh dưỡng vào thời gian này. Và sẽ tiếp năng lượng cho cơ thể vào sáng ngày hôm sau một cách ngon miệng. Do đó, việc ăn bữa tối bắt buộc bộ phận tiêu hóa phải làm việc tăng ca đương nhiên sẽ giảm tuổi thọ cho cơ quan này. Đồng thời, chất dinh dưỡng mà cơ thể không cần thiết ấy khi vào trong rồi xử lý thế nào? Cơ thể mang trữ ở các tế bào và làm con người có chứng béo hay béo phì là vậy.

Vẫn biết những chi tiết nêu trên là có cơ sở cả nghiên cứu khoa học, y khoa và cả Kinh điển lẫn lối sống an lạc trong đạo Phật nhưng ái dục của con người luôn không nghe lời để tốt hơn mà luôn xúi giục mình làm những thứ theo ý mình bởi năng lực của Tham Sân Si. Dó đó, những người thương yêu chính mình thật sự sẽ chiến thắng được chính mình để thực hành theo, mong một cuộc sống an lạc,giảm bệnh tật bằng cơ thể khỏe mạnh cả thân lẫn tâm.

Ngũ uẩn này sinh ra là khổ, rồi sẽ hư hoại theo định luật tự nhiên nên phải biết bảo trì, sử dụng nó để hành đạo và làm lợi ích. Hãy cố gắng tự nhắc mình và chung tay giúp đỡ chăm lo cho những người thân yêu. Sadhu, lành thay.

Nguồn: Sư Dhammaghosa Minh Kiến

—————————————————-
* Năm Phận Sự Của Đức Phật (Chú giải Aṅguttaranikāya, phần Ekakanipātaṭṭhakathā):
– Phận sự buổi sáng trước khi độ ngọ (purebhattakicca).
– Phận sự sau khi độ ngọ (pacchābhattakicca).
– Phận sự canh đầu đêm (paṭhamayāma).
– Phận sự canh giữa đêm (majjhimayāma).
– Phận sự canh chót đêm (pacchimayāma).

Tham khảo:
1. Đức Phật và Phật Pháp”, Narada, Phạm Kim Khánh chuyển dịch.
2. Ý nghĩa đêm rằm tháng tư – Trang sách của Ngài Hộ Pháp Dhammarakkhita Bhikkhu
3. อรพินทร์ เชียงปิ๋ว. นาฬิกาชีวภาพ. วารสารวิทยาศาสตร์. 2550;1:47-54
4. นาฬิกาชีวิต (http://บ้านสุขภาพล้างพิษตับ.blogspot.in/2013/05/body-cloak.html)
5. Ngủ muộn – Tự giết chính mình (https://www.facebook.com/vinaresearchvn/posts/488508827911774)
6. Thời gian biểu cho sức khoẻ của bạn (http://giaoduc.net.vn/Suc-khoe/Suc-khoe-360/Thoi-gian-bieu-cho-suc-khoe-cua-ban/171997.gd)
— with Nguyễn Thúy Hà, Thuy Hang, Minh Thu and 25 others.